Pradip Joshi

प्रदीप जोशी :- साहित्य-साधनेचा सुगंध
-------------------------------
साहित्याच्या जगात जे लेखक मनापासून, चिकाटीने आणि समर्पणाने लेखन करतात त्यांची वाटचाल एक सुंदर प्रेरणागाथा ठरते. अशाच साहित्यप्रेमी आणि अभ्यासू लेखकांपैकी एक म्हणजे प्रदीप जोशी.

२० एप्रिल १९५७ रोजी जन्मलेले, शिक्षणाने बी.ए., बी.एड. झालेले आणि सेवानिवृत्तीनंतरही लेखनाची अखंड धग जपणारे जोशी सर आज साहित्यविश्वात एक ओळख निर्माण करून आहेत. माध्यमिक विभागाचे पर्यवेक्षक म्हणून काम पाहताना त्यांनी सामाजिक, शैक्षणिक आणि मानवी जीवनातील विविध पैलूंवर सूक्ष्म निरीक्षण केले. हाच अनुभव त्यांच्या लेखणीला सतत धार लावत राहिला.

त्यांचे प्रकाशित साहित्य हे विविधतेचे आणि संवेदनशीलतेचे सुंदर उदाहरण आहे. ‘शॉपीझेन’ या चारोळी संग्रहापासून ते ‘जीवनगाणे’ या कवितासंग्रहापर्यंत, ‘गोष्ट एका बजेटची’ या विनोदी कथासंग्रहापासून ते ‘स्पंदने’ या लेखसंग्रहापर्यंत त्यांचा लेखन प्रवास जीवनातील वेगवेगळे रंग मांडतो. ‘वाचू आनंदे’ या दोन भागांतून त्यांनी वाचकांना तब्बल ५५ पुस्तकांची ओळख करून दिली. यामुळे वाचनप्रेमींसाठी त्यांनी एक अद्वितीय पूल उभारला आहे.

तसेच ‘आर.के. पवार – कहाणी एका ग्रामीण खेळाडूची’ या पुस्तकातून त्यांनी ग्रामीण पार्श्वभूमीतील जिद्दीचा प्रवास मांडला, तर ‘भावना’ या कवितासंग्रहातून त्यांनी अंतर्मनातील कोवळ्या स्पंदनांना शब्दरूप दिले. पत्रकारितेच्या क्षेत्रातही त्यांचा सक्रिय सहभाग राहिला असून ‘माझी पत्रकारिता’ हे पुस्तक याचे द्योतक आहे. ‘देवभूमी’ व ‘Thinkers Bank’ या लेखसंग्रहांतून त्यांचा अभ्यासू आणि चिंतनशील पैलू प्रकर्षाने दिसतो.

त्यांच्या लेखनाला केवळ वाचकांची दाद मिळालेली नाही तर अनेक पुरस्कारांनीही सन्मानित करण्यात आले आहे. कै. वा. वि. भिडे लघुकथा लेखन पुरस्कार (२०२१), ‘बदल’ या कथेस प्रथम पुरस्कार, ‘सकाळ’च्या उत्कृष्ट बातमीदाराचा जिल्हा व विभागीय पुरस्कार, प्रतिभा साहित्यिक पुरस्कार ही त्यांची उल्लेखनीय यशोगाथा आहे. त्याशिवाय राज्यस्तरीय कविता, चारोळी, चित्र-चारोळी स्पर्धांमधील सहभाग, उत्तेजनार्थ व सन्मानपत्रे ही त्यांची सातत्यपूर्ण साहित्यसाधना दर्शवतात.

जोशी सरांचे लेखन हे केवळ छंदापुरते न राहता एक जीवनधारा झाले आहे. संवेदनशीलता, विनोदबुद्धी, सामाजिक भान, अध्ययनशीलता आणि साहित्यिक आकलन यांच्या संगमातून त्यांच्या साहित्यकृती जन्म घेतात. वाचकांना विचार करायला लावणे, त्याचबरोबर हसवणे-रडवणे आणि भावनिक स्तरावर जोडून ठेवणे ही त्यांची ताकद आहे.

आजच्या धावपळीच्या युगात प्रदीप जोशी यांचे लेखन वाचकांना थांबून विचार करण्याची संधी देते. त्यांच्या प्रत्येक पुस्तकातून साहित्याविषयीची खरी निष्ठा आणि “शब्दांप्रतीची श्रद्धा” जाणवते. म्हणूनच ते केवळ लेखक नाहीत, तर शब्दांचे शिल्पकार आहेत. -दिलीप भोसले