Sagalach Anpekshit
- Author: Surekha Kamble
- Category: Fiction
- Pages: 86
Price in USD: $1.17
मानवी जीवन म्हणजे एक अनपेक्षित प्रवास! सुख-दुःख, चढ-उतार, वेदना आणि आशा यांच्या छटांनी रंगवलेला हा प्रवास अनेकदा आपण कल्पना न केलेल्या वाटांनी पुढे जातो. अशाच एका संवेदनशील अनुभवाचा कलात्मक आविष्कार म्हणजे "सगळंच अनपेक्षित" हा कवयित्री सुरेखा कांबळे यांचा तिसरा काव्यसंग्रह. या संग्रहाच्या निर्मितीमागील प्रेरणा अनपेक्षितच होती. डॉ. बाबासाहेब आंबेडकर साहित्यिक ग्रुपने राजर्षी शाहू महाराज यांच्या जयंतीनिमित्त पंचवीस कवींच्या कविता एकत्र करून प्रकाशित करण्याचा संकल्प केला. या संकल्पनेत कवयित्री सुरेखा कांबळे यांचाही समावेश झाला आणि त्यांच्यातील प्रतिभाशाली कवयित्रीला शब्दांमधून अभिव्यक्त होण्याची संधी मिळाली. याआधी त्यांचे "उंबरठ्याच्या दोन्ही बाजू" हा काव्यसंग्रह आणि "लेखनीचे झरे" हा लेखसंग्रह प्रकाशित झाला होता. त्यानंतर "सगळंच अनपेक्षित" या संग्रहातून त्यांच्या वैचारिक आणि काव्यात्मक प्रवासाला एक वेगळेच परिमाण मिळाले आहे. सुरेखा कांबळे यांचा साहित्यिक प्रवास हा समाजभान असलेला, वास्तवाची जाणीव करून देणारा आणि परिवर्तनाची आशा निर्माण करणारा आहे. त्यांच्या कवितांवर पुरोगामी विचारसरणीचा प्रभाव स्पष्टपणे जाणवतो. समाजातील उपेक्षित, वंचित आणि दुर्बल घटकांच्या व्यथा त्यांनी आपल्या काव्यशैलीतून प्रभावीपणे मांडल्या आहेत. डॉ. बाबासाहेब आंबेडकर, राजर्षी शाहू महाराज आणि इतर समाजसुधारक यांच्या विचारांचा ठसा त्यांच्या लेखनावर उमटलेला आहे. हा काव्यसंग्रह केवळ कल्पनारंजन करणारा नाही, तर तो वास्तवाचे प्रतिबिंब आहे. कवयित्रीने जीवनात पाहिलेले, अनुभवलेले आणि समजलेले सत्य शब्दबद्ध करून कवितांमध्ये गुंफले आहे. त्यांच्या लेखनात कुठलाही बनावटीपणा नाही, त्यामुळेच हे शब्द अधिक परिणामकारक ठरतात. "सगळंच अनपेक्षित" या संग्रहातील प्रत्येक कविता एका विचारधारेचा, एका भावनेचा किंवा एका सत्य घटनाक्रमाचा आरसा आहे. या कवितांमध्ये समाजातील तळागाळातील लोकांच्या वेदना आहेत, त्यांच्या संघर्षाचे दर्शन आहे. वंचित आणि शोषित वर्गाचा आवाज या कवितांमधून उमटतो. समाजसुधारणेच्या प्रक्रियेत महामानवांनी दिलेल्या योगदानाचे प्रभावी दर्शन यात घडते. या कवितांमध्ये सामाजिक समतेचा आग्रह आहे. सामाजिक विषमता, जातीयता आणि अन्यायाविरुद्ध उभे राहण्याची प्रेरणा यातून मिळते. परिवर्तनाच्या दिशेने एक पाऊल टाकण्यासाठी हा संग्रह वाचकाला प्रवृत्त करतो. प्रत्येक कवितेत एक आंतरिक प्रेरणा आहे, एक मानवी भाव आहे. शब्दांची सहजता, शैलीतील सच्चाई आणि आशयातील ताकद यामुळे या कविता हृदयाला भिडतात. कवयित्रीने आपल्या वैयक्तिक भावनांना आणि समाजमनातील वेदनांना अत्यंत प्रभावीपणे अभिव्यक्त केले आहे. सुरेखा कांबळे यांचा हा काव्यसंग्रह वाचताना डॉ. बाबासाहेब आंबेडकर आणि राजर्षी शाहू महाराज यांचे विचार आणि कार्य यांचा ठसा स्पष्ट जाणवतो. डॉ. बाबासाहेब आंबेडकरांनी दिलेली शिक्षण, संघर्ष आणि संघटन ही त्रिसूत्री या कवितांमध्ये स्पष्टपणे प्रतिबिंबित होते. शाहू महाराजांनी केलेल्या समाजसुधारणेच्या कार्याचा गौरव या कवितांमधून जाणवतो. सामाजिक न्याय, समता आणि बंधुता यांसारख्या मूल्यांना कवयित्रीने आपल्या काव्यरचनेत स्थान दिले आहे. हे सगळे विचार कवयित्रीच्या मनावर एवढे खोलवर परिणाम करतात की त्यांनी केवळ ऐकीव किंवा वाचलेल्या गोष्टींवर नाही, तर आपल्या स्वतःच्या विचारांनी आणि अनुभवांनी या कवितांना आकार दिला आहे. साहित्य हे समाजाचा आरसा असते. लेखक आणि कवी यांची जबाबदारी केवळ मनोरंजन करणे नसून समाजाला दिशा देणेही असते. सुरेखा कांबळे यांनी ही जबाबदारी अत्यंत समजून उमजून पार पाडली आहे. शिक्षिका म्हणून कार्यरत असताना ज्ञानदानाच्या माध्यमातून समाजाला घडवण्याचे कार्य त्या करतात, तर कवयित्री म्हणून आपल्या शब्दांनी परिवर्तन घडवण्याचा प्रयत्न करतात. त्यांचे निरीक्षण अत्यंत चौफेर आहे. समाजातील प्रत्येक स्तरातील लोक, त्यांच्या समस्या, त्यांचे जीवन याचे अत्यंत मार्मिक निरीक्षण त्यांनी आपल्या कवितांमध्ये उतरवले आहे. या कवितांमध्ये संघर्ष आहे, वेदना आहेत, परिवर्तनाची तगमग आहे आणि एक सकारात्मक आशाही आहे. या संग्रहातील कविता वाचकाला वास्तवाची जाणीव करून देतात आणि विचार करायला भाग पाडतात. "सगळंच अनपेक्षित" हा काव्यसंग्रह केवळ कविता वाचून आनंद घेण्यापुरता मर्यादित नाही, तर तो वाचकाच्या मनात विचारांचा एक नवा प्रवाह निर्माण करतो. या कवितांमध्ये असलेल्या विचारांची बीजे वाचकाच्या मनात रूजली, तर समाजपरिवर्तनाची प्रक्रिया अधिक वेगाने पुढे सरकू शकते. शोषित, पीडित आणि वंचित समाजघटकांना त्यांचे हक्क मिळवून देण्यासाठी प्रेरणा देण्याची ताकद या कवितांमध्ये आहे. अंधश्रद्धा, जातीभेद, लैंगिक भेदभाव आणि सामाजिक विषमतेविरुद्ध या कवितांमधून एक नवा लढा उभा राहतो. हे पुस्तक केवळ साहित्याचा आस्वाद घेणाऱ्या वाचकांसाठी नाही, तर समाजाच्या भल्यासाठी झटणाऱ्या प्रत्येक विचारवंतासाठी आवश्यक आहे. "सगळंच अनपेक्षित" हा काव्यसंग्रह केवळ कवितांचा संग्रह नसून तो एक सामाजिक दस्तऐवज आहे. यात पुरोगामी विचारसरणी आहे. यात वास्तवाचे प्रखर चित्रण आहे. यात वर्तमानाला प्रश्न विचारण्याची ताकद आहे. यात परिवर्तनाची चुणूक आहे. सुरेखा कांबळे यांच्या या साहित्यकृतीमधून सामाजिक भान, संवेदनशीलता आणि सत्यता यांचा अनोखा संगम दिसतो. "सगळंच अनपेक्षित" हा कवितासंग्रह वाचताना वाचक स्वतःला या कवितांच्या जगात हरवून बसेल आणि अंतर्मुख होईल. हा संग्रह केवळ एक पुस्तक नसून तो एक क्रांतिकारी विचारमंच आहे, जिथे शब्दांमधून समाजपरिवर्तनाची ज्योत प्रज्वलित होते.
