Khara Dhammadhar Kon
- Author: D. L. Kamble
- Category: Non-Fiction
- Pages: 82
Price in USD: $0.70
धम्म ही केवळ एक बौद्ध तत्त्वज्ञानाची संकल्पना नसून, ती प्रत्येक संवेदनशील माणसासाठी जीवनशैली आहे. धम्माचा खरा अनुयायी कोण असतो? तो जो केवळ ग्रंथांचे पठण करून किंवा उपदेश देऊन स्वतःला धम्मधर मानतो का? की तो, जो आपल्या आचार-विचारांमधून, प्रत्यक्ष कृतीतून धम्माचे अनुकरण करतो? डी. एल. कांबळे लिखित "खरा धम्मधर कोण?" हा ग्रंथ याच मूलभूत प्रश्नाचा शोध घेतो. अहंकार, न्याय, समत्व, शील, समाधी, आणि प्रज्ञा या मूल्यांचा आधार घेत लेखकाने खऱ्या धम्मधराची ओळख स्पष्ट केली आहे. बुद्धांनी सांगितलेला धम्म हा केवळ काही नियमांचा संच नाही, तर तो एक स्वानुभवसिद्ध मार्ग आहे. यात केवळ बाह्य आचारधर्म नाही, तर अंतःकरणाच्या शुद्धतेला महत्त्व आहे. खरा धम्मधर तोच, जो केवळ ग्रंथांमध्ये नव्हे, तर आपल्या दैनंदिन जीवनात धम्माचे पालन करतो. तो बुद्धाच्या शिकवणीतील चार आर्यसत्यांना आत्मसात करतो: दुःख आहे. जीवनात दुःख अपरिहार्य आहे. दुःखाची कारणे आहेत – अज्ञान, आसक्ती आणि अहंकार हे दुःखाची मुळे आहेत. दुःख निवारण शक्य आहे – योग्य मार्ग अनुसरला तर दुःखाचा अंत होऊ शकतो. दुःखनिवारणाचा मार्ग आहे आर्य अष्टांगिक मार्गाच्या अनुसरणाने मुक्ती मिळते. लेखकाने ग्रंथात अहंकारावर विशेष प्रकाश टाकला आहे. अहंकार हा लालीपॉपसारखा वाटतो—गोडसर आणि आकर्षक—पण तो माणसाला खोल दुःखात लोटतो. अहंकारी व्यक्तीला वाटते की तोच सर्वश्रेष्ठ आहे, तोच धम्माचा खरा रक्षक आहे. पण खरा धम्मधर कधीही स्वतःची बढाई करत नाही. तो स्वतःला इतरांपेक्षा श्रेष्ठ मानत नाही. उलट, तो नेहमीच नम्र राहतो आणि धम्माच्या सिद्धांतांना आत्मसात करून त्यांचे पालन करतो. ग्रंथातील एक उल्लेखनीय उदाहरण म्हणजे कालुदायी. अहंकारामुळे तो स्वतःला मोठा समजत होता, पण बुद्धाच्या शिकवणीतून त्याला खरी जाणीव झाली की अहंकाराने फक्त दुःख वाढते. अहंकार हा काटेरी शिंगासारखा असतो, जो स्वतःलाही बोचतो आणि इतरांनाही जखमी करतो. खरा धम्मधर तो नाही जो फक्त प्रवचन देतो, किंवा स्वतःला बुद्धाचा अनुयायी म्हणून घोषित करतो. तर तो आहे जो: शील, समाधी आणि प्रज्ञेचे पालन करतो. आपल्या वाणीतून सौम्यता आणि करुणा प्रकट करतो. मधमाशीप्रमाणे समाजात धम्माचे मधाचे थेंब पसरवतो. कधीही अहंकाराचा शिकार होत नाही. फक्त वाचन आणि प्रवचन न करता कृतीतून धम्म जगतो. धम्म हा केवळ व्यक्तिगत मुक्तीसाठी नाही, तर समाजात समता आणि न्याय प्रस्थापित करण्यासाठी आहे. न्याय ही केवळ न्यायालयाची संकल्पना नसून, तो मानवी आचरणात असावा. न्यायाधीशांनी, पोलिसांनी, आणि सामान्य नागरिकांनी धम्माचे आचरण केले तर समाजात गुन्हेगारी कमी होईल. लेखकाने बुद्धगयेचा पिवळा वारा संपूर्ण देशभर वाहिला पाहिजे असे म्हटले आहे. "खरा धम्मधर कोण?" हा ग्रंथ आपल्याला अहंकार, न्याय, आणि धम्मपालन याविषयी विचार करायला लावतो. खरा धम्मधर तो नाही जो केवळ धर्माची चर्चा करतो, तर तो आहे जो त्याचा प्रत्यक्ष अंगीकार करतो. अहंकार, अन्याय, आणि अज्ञान यांपासून मुक्त होऊन धम्माच्या मार्गावर चालणारा प्रत्येक जण खरा धम्मधर आहे. "आपल्या आचरणातून धम्मध्वज उंच फडकवूया आणि खऱ्या धम्मधारकाची ओळख समाजाला देऊया!"
